چگونه اضافه وزن می تواند خطر ابتلا به بیماری واریس را افزایش دهد؟

اضافه وزن یکی از معضلات جدی و شایع سلامتی است که تأثیرات گسترده و عمیقی بر عملکرد سیستم‌های مختلف بدن دارد. یکی از پیامدهای قابل توجه اضافه وزن، افزایش خطر ابتلا به واریس یا گشاد شدن و آسیب‌دیدگی رگ‌های سطحی پاها است که می‌تواند به درد، تورم و اختلال در گردش خون منجر شود. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که چگونه اضافه وزن با تأثیر بر ساختار و عملکرد عروق، عامل اصلی در بروز واریس محسوب می‌شود. همچنین، روندهای ایجاد این مشکل را تحلیل کرده و مؤثرترین روش‌های پیشگیری و مدیریت آن را ارائه خواهیم داد تا بتوانید سلامتی خود را بهبود بخشید و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید.

اضافه وزن می‌تواند از چندین جنبه به ایجاد و تشدید واریس کمک کند:

اضافه وزن و فشار بر سیستم عروقی

اضافه وزن باعث افزایش فشار بر وریدهای زیرین، به‌ویژه در پاها، می‌شود. وزن اضافی بدن به عنوان یک بار اضافه بر عروق فشار وارد می‌کند و این امر می‌تواند به تضعیف دیواره‌های عروق و عملکرد نادرست دریچه ها منجر شود. عملکرد نامناسب دریچه‌ها مانع از بازگشت خون به قلب می‌شود و به تجمع خون در عروق منجر می‌گردد. این شرایط، زمینه‌ساز بروز واریس و عوارض مرتبط با آن است.

تأثیر سبک زندگی و گرفتگی عروق

سبک زندگی نادرست از جمله کاهش فعالیت فیزیکی، نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت و تغذیه ناسالم می‌تواند خطر ابتلا به واریس را افزایش دهد. افرادی که شغل‌های پشت‌میزنشینی دارند یا مدت زمان زیادی را سرپا می‌گذرانند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. همچنین، افرادی که رژیم غذایی کم فیبر و پرنمک دارند، مستعد ابتلا به مشکلات عروقی از جمله واریس هستند.

نقش عوامل هورمونی

تغییرات هورمونی در بدن، به ویژه در زنان، می‌تواند خطر ابتلا به واریس را افزایش دهد. دوران بارداری، یائسگی و حتی مصرف برخی داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر جریان خون داشته باشد. این تغییرات هورمونی معمولاً با افزایش وزن همراه هستند که خود می‌تواند عامل تشدید واریس باشد. به همین دلیل، حفظ تعادل هورمونی و کنترل وزن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

افزایش فشار شکمی

در افراد چاق، چربی‌های شکمی می‌توانند فشار زیادی بر روی وریدهای شکمی و لگنی ایجاد کنند. این فشار می‌تواند مانع جریان آزاد خون از پاها به سمت قلب شود و به تجمع خون در پاها منجر شود.

تحقیقات نشان داده است که اضافه وزن و چاقی به‌ویژه در زنان، خطر ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد. عوامل زیر نقش کلیدی در این ارتباط دارند:
وزن بالا: افراد با شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۳۰ به دلیل فشار بیش از حد به سیستم عروقی بیش از سایرین در معرض واریس قرار دارند.
ژنتیک و چاقی: افرادی که سابقه خانوادگی واریس دارند، با داشتن اضافه وزن، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار می‌گیرند. ژنتیک در استحکام دیواره‌های عروقی و عملکرد دریچه‌های وریدی نقش مهمی دارد و زمانی که این عوامل ژنتیکی با اضافه وزن ترکیب شوند، احتمال بروز واریس به‌شدت افزایش می‌یابد.
بارداری و چاقی: زنان باردار که اضافه وزن دارند، به دلیل افزایش حجم خون و فشار وارده بر لگن، بیشتر مستعد واریس هستند.

در افراد دارای اضافه وزن، واریس ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
ظاهر شدن رگ‌های پیچ‌خورده و متورم در سطح پوست
احساس درد یا سنگینی در پاها
تورم و التهاب در ناحیه مچ و ساق پا
خارش و تغییر رنگ پوست اطراف وریدها
بدتر شدن علائم پس از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت

کاهش وزن

مدیریت وزن از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانید انجام دهید. کاهش وزن باعث کاهش فشار بر روی وریدهای پا می‌شود و عملکرد دریچه‌های وریدی را بهبود می‌بخشد.

فعالیت بدنی منظم

پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا ورزش‌هایی هستند که می‌توانند جریان خون را در پاها بهبود بخشند و خطر ابتلا به واریس را کاهش دهند.

رژیم غذایی مناسب

یک رژیم غذایی سرشار از فیبر (مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل) و کم‌نمک می‌تواند به کاهش وزن و بهبود گردش خون کمک کند.

اجتناب از لباس‌های تنگ

لباس‌های تنگ به‌ویژه در ناحیه کمر و ران‌ها می‌توانند جریان خون را محدود کنند و به واریس منجر شوند.

علاوه بر روش‌های پیشگیری و درمان، مدیریت واریس شامل مراقبت‌های روزمره نیز می‌شود. بالا نگه داشتن پاها در زمان استراحت، ماساژ ملایم با روغن‌های گیاهی و استفاده از بالش‌های خاص برای کاهش تورم می‌تواند کمک‌کننده باشد. همچنین، مراجعه منظم به پزشک متخصص برای ارزیابی وضعیت عروق و دریافت مشاوره‌های لازم توصیه می‌شود.

اگر واریس ایجاد شود، گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارد که بسته به شدت بیماری و وضعیت فرد، ممکن است پزشک آن‌ها را توصیه کند:

درمان‌های غیرتهاجمی

استفاده از جوراب‌های فشرده
ورزش‌های مناسب برای تقویت جریان خون

درمان‌های پزشکی

اسکلروتراپی: تزریق محلول‌های خاص برای بستن رگ‌های آسیب‌دیده
لیزر درمانی: استفاده از انرژی لیزر برای بستن رگ‌های متورم.
جراحی: در موارد شدید، جراحی‌هایی مانند فلبکتومی برای برداشتن عروق آسیب‌دیده انجام می‌شود.
روش‌های کم‌تهاجمی مانند RF یا EVLT: استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته برای درمان واریس بدون نیاز به جراحی باز

اضافه وزن یکی از عوامل کلیدی در بروز واریس است که با رعایت سبک زندگی سالم می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. ترکیب فعالیت بدنی منظم، تغذیه مناسب و توجه به نشانه‌های اولیه واریس می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش خطرات این بیماری داشته باشد. در صورت بروز علائم، مراجعه سریع به پزشک و استفاده از روش‌های درمانی مناسب ضروری است. واریس، اگرچه ممکن است در نگاه اول یک مشکل ساده به نظر برسد، اما توجه به آن و مدیریت صحیح می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

دکتر نادر افشاری متخصص درمان واریس در تهران با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا و تیمی حرفه‌ای، خدمات درمان واریس را به‌صورت دقیق و تخصصی ارائه می‌کند. برای مشاوره و رزرو نوبت، از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید.

منابع
crowsnestcosmeticandvein
www2.hse.ie